20130113

රෝහණ බැද්දගේ සහ ‘රාළහාමි’






සංගීතය, නර්තනය, ගායනය ආත්මය කොට ගත්
නවතම ස්වතන්ත්‍ර නාට්‍යයක් සමඟින්
ඔබ හමුවට එන රෝහණ බැද්දගේ
ඒ පිළිබඳ සරසවිය සමඟ කළ කතාබහකි මේ.

 
* ‘රාළහාමි’ කතාව අපි කොතැනින් පටන් ගත්තොත්ද හොඳ?
මට නම් හිතෙන්නේ මගෙන් මේ ළඟදී එක් කෙනෙක් අහපු ප්‍රශ්නයකින්ම මේ කතාව පටන් ගන්න එක හොඳයි කියලයි. ඒ මොකෝ එයා මගෙන් අහනවා මේ නාට්‍යය දුවයි ද කියලා? මේක දුවයි ද නැද්ද කියන එක මට අදාළ කාරණයක් නෙවෙයි. මට ඕන කරන්නේ දුවන්න නාට්‍යය හදන්න නෙවෙයි. නාට්‍යයක් හදලා පෙන්නන එකයි මගේ් අරමුණ. පළවෙනි වතාවේ මේ නාට්‍යය පෙන්නුවට පස්සේ ඕක බලන මිනිස්සු තීරණය කරයි මේ නාට්‍යය තවදුරටත් බලනවද නැද්ද කියලා. නාට්‍යය දුවන නොදුවන එක තීරණය වෙන්නේ් ඒක උඩයි. එහෙම නැතිව මොකක් හරි කුණුහරුපයක් කරලා දුවවන්න වුවමනාවක් මට නෑ. ඒ මොකෝ මම කලාව රස්සාවක් හැටියට කරන කෙනෙක් නෙවෙයි.

* එහෙම නම් මේ නාට්‍යය නිර්මාණය කරන්න පෙළඹුණේ ඇයි?
පහුගිය කාලය පුරාවටම පෙන්වපු විවිධ නාට්‍ය දිහා බැලුවහම පේනවා ඒවයේ අපේකම, අපේ හඬ, අපේ රංග ශිල්ප ක්‍රම, දේශියත්වය නැති විත්තිය. ඒ වගේම ඒ නාට්‍ය හුදෙක් අනුකාරක නාට්‍ය බවත් පේනවා. අපට තියෙන අපේම සිංහල රංග ශිල්ප ක්‍රමයත්, ඒක කිසි කෙනෙක් පාවිච්චි කරන්නේ නෑ. බෙර තාලෙට ඇවිල්ලා, අඩිය තියලා, කවිය කියලා රඟපාන රංග ශිල්ප ක්‍රමය පැත්තක තියලා අපේ අය බටහිරෙන් ගත්තුවා අර තියටර් එකෙන්, මේ තියටර් එකෙන් කිය කියා යනවා. අරයා මෙයා එහෙම කිව්වා, මෙහෙම කිව්වා කිය කියා අනුන්ගේ මත කර ගහගෙන යන ගමනක් තමයි අද තියෙන්නේ. ඒකත් හරියට මෙලෝ දෙයක් නො දැන සංගීතය විශ්ව භාෂාවක්ය කියලා කියනවා වගේ.

* ඔබට ඔය කියන විදිහේ අනුකාරකවාදී නාට්‍යවලට හුරු වෙච්ච ප්‍රෙක්ෂකාගාරය ඔබේ මේ නාට්‍යය මොන විදිහට බලයි කියලද ඔබ හිතන්නේ?
අනුකාරකවාදී නාට්‍යවලට හුරු වෙච්ච ප්‍රේක්ෂකයන්ට මම කියන්නේ පුළුවන් නම් මේ නාට්‍යය බලන්න එන්න. ඇවිත් මෙතන තියෙන වෙනස වටහා ගන්න කියලයි. අපේ දෙයක් හැටියට අපට උරුම අපේ දේ ලෝකේ ඕනෑම තැනකදී මේ අපේ දෙයක්ය කියලා කියන්න පුළුවන් නාට්‍ය කලාව හඳුනා ගන්න කියන ආරාධනයක් තමයි මට කරන්න තියෙන්නේ.
 
* මේකට ‘රාළහාමි’ කියන නම දැම්මෙ?
‘රාළහාමි’ කිව්ව ගමන් අපේ අය තුළ ඇති වෙන්නේ කුතුහලයක්. මේ මොන රාළාහමි ගැන ද දන්නෑ කියන්නේ කියන කුතුහලයත් නාට්‍ය බලන්න කරන පෙළඹවීමක් වේවිය කියන එකත් එක හේතුවක්. නමුත් මම මේකෙදී ගමේ හිටිය පරණ ගම්මුලාදෑනියව තමයි රාළහාමි චරිතය හැටියට යොදා ගන්නේ. ගමක ප්‍රධානියා වුණු ‘රාළහාමි’ ගේ ගැමි ජීවිතය, මනුෂ්‍යත්වය මතුª කිරීමක් තමයි මේ නාට්‍යයෙන් කෙරෙන්නේ. ඒකට දරු සෙනෙහස, මව් සෙනෙහස, ඒ්වත් මේකට එකතු වෙලයි තියෙන්නේ.
 
* ඔබ ‘රාළහාමි’ නාට්‍යය හඳුන්වලා දෙන්නේ ‘ස්වතන්ත්‍ර සංගීතමය නාට්‍යයක්’ හැටියටයි?
අපේ සංගීතය ගැන කියා ගන්න පුළුවන් හොඳම අංශයක් තමයි නාට්‍ය. සංගීතයෙන් යම් යම් දේවල් කියාපාන එක ගැමි ජනතාවගේ ස්වභාවයක්. ගැමි ජීවිතයේ ප්‍රබලම දෙයක් තමයි සී පදය. ගැමියා ගැන කතා කරද්දී අපට සී පදය බැහැර කරන්න බෑ. ගැමි සංගීතයත් මෙතැන තිබිය යුතුම වෙනවා. නූතන වේදිකාවට ඒක ගේද්දී අපි එය ගැළපෙන හා අවශ්‍ය පරිදි යොදා ගන්නවා. මේ නාට්‍යයේ එන්නේ ගැමි නැටුම් හා ගැමි බස. මේ දේවල් සංගීත රිද්මයෙන් තමයි එකට බැඳලා තියෙන්නේ්. ඒ වගේම මේකේ් ගීත ගොඩක් ගායනා කෙරෙනවා.
 
* අද දවසේ අපේ වේදිකා නාට්‍ය නිර්මාණ ගැන ඔබේ අදහස?
අපේ දෙයක් අද දකින්න නැති තරම්. හැදෙන බොහොමයක් නාට්‍ය එක්කෝ අනුවර්තන නැත්නම් පරිවර්තන. මේ නිසා තමයි මම මගේම ස්වතන්ත්‍ර නිර්මාණයක් කරන්න පෙළැඹුණේ. ඔය අනුවර්තන හෝ පරිවර්තනවල නම් ගම් පවා අපේ ඒවා නෙවෙයි. ඒවා අපට යාදෙන්නේ නෑ. ඒවායේ සම්බන්ධතාවක් අපට ඇති වෙන්නේ නෑ.
 
* ඔබ කියන්නේ විදෙස් කෘති ප්‍රතිනිර්මාණය නුසුදුසුය කියලද?
පිට දේවල්වලින් අපි පෝෂණය වුණාට කමක් නෑ. ඒකෙන් ඇති වැරැද්දක් නෑ. නමුත් ඒක කරන ගමන් අපේ දේත් අරගෙන ඒකෙනුත් නිර්මාණ කරනවා නම් තමා වඩා හොඳ. පිට දේවල්වලින් පෝෂණය වෙනවය කියන්නේ් හැමදාම රට හාල් කන්ඩ බලං ඉන්නවා වගේ වැඩක්ය කියන එකයි මගේ අදහස. අපේ චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර, සදාචාරය වගේ් දේවල් ඇසුරෙන් අපට අපේම නිර්මාණයක් බිහි කරන්න බැරිකමක් නෑ.
 
* ඔබ මුලදිත් කිව්වා ඔබේ ප්‍රධාන අරමුණ මේ නාට්‍යය හදන්නේ් වැඩි වැඩියෙන් පෙන්නන්න නෙවේය කියලා. එහෙම නම් පවතින්නේ කොහොමද?
දැනටමත් මම මේකට විශාල මුදලක් යට කරලා තියෙනවා. මිනිස්සුන්ට මේ නාට්‍යය හඳුන්වා දීම සඳහා මම මේ විදියට මුදල් යට කරන්නේ අපේකම, අපේ දේ මතු කරලා ගන්නයි. ඒ උත්සාහය හොඳයි කියලා මිනිස්සු පිළිගන්නවා නම් මට ඒ් ඇති. මොකද නාට්‍යයක් කරලා ජීවත් වෙන්න මුදල් හම්බ කරන්න ඕනකමක් මට නෑ. මට ජීවත් වෙන්න මුදල් තියෙනවා. මේ නාට්‍යය දිව්වේ නෑ කියලා මාව හැලෙන්නේ නෑ. මාවා නැති වෙන්නේ නෑ.
 
* මම කරන්නේ මට හොඳයි කියලා දැනෙන නිර්මාණයක්ය. ඒක විකුණලා මුදල් හම්බ කරන්න අවශ්‍ය නැහැය කියලා කියන්න් මොන පදනමින්ද?
ඒක තමයි මගේ් අදීනත්වය. දෙපයින් නැගී හිටින්න පුරුදු වුණොත් තමයි ඒක එන්නේ. මොළේ තියෙනවා නම් එහෙම නැගී හිටින්න පුළුවන්. මම එක එකා පස්සේ යන්නේ් නැතිව මම මගේ ශක්තියෙන් ගොඩ නැගෙනවාය කියන දර්ශනය ඇති කර ගන්න ඕනෑ. පරගැතිකම ඔළුවෙන් අයිං කළොත් තමයි එහෙම කරන්න පුළුවන් වෙන්නේ.
 
* ඒ කියන්නේ කලාකරුවාගේ නිර්මාණය සහ ඔහුගේ් භාවිතාව එකක් වෙන්න ඕනය කියන එකද?
අනිවාර්යයෙන්ම ඔව්. එකක් කියමින් තව එකක් කරන මිනිහා කුහකයෙක් මිසක් හොඳ මිනිහෙක් වෙන්න බෑ. ඒ වගේ සවුත්තු මිනිහෙකුගෙන් වැඩක් නෑ. කලාකරුවා අවංක කෙනෙක් වෙන්න ඕනෑ. සම්බෝලයි බතුයි කාලා හරි කමක් නෑ කුහකයෙක්, හොරෙක් නොවී ඉන්න පුළුවන් නම් ඒක තමයි වටින්නේ.
 
* නිර්මාණකරුවෙකුගේ සංතුෂ්ටිය හැටියට ඔබ සලකන්නේ?
නිර්මාණය එළි දැක්වීම නිසා තමන් මුලින්ම සතුටු වෙනවා. එය රස විඳින රසිකයා ලබන සතුට දැකීමෙන් ලබන සතුට තමයි නිර්මාණකරුවෙකුගේ සංතුෂ්ටිය වෙන්නේ.